mens en lijden

Is er leven na de dood?

Dat is een moeilijke vraag, je weet het natuurlijk niet zeker maar ik heb het gevoel dat het leven niet eindigt. Maar dat je verder leeft op een andere manier. Ik geloof in de kracht van gedachten. En ik geloof dat je pas dood bent als je door iedereen bent vergeten.  Ik denk dat er een vervolg komt na dit leven. En dat we bij de mensen blijven van wie we houden en zij ons op een of andere manier kunnen beschermen en steunen als we het moeilijk hebben.

Welke verscheidenheid aan visies merk je op in het omgaan met lijden en dood in verschillende culturen ?
Voor de Hindoes is de dood het gevolg van een verkeerde levenswijze van dit of het vorig leven. Zij geloven dat het lichaam afsterft maar dat het lichaam voortleeft in een  ander lichaam. De gestorven mensen worden gecremeerd omdat het afgestorven lichaam onbelangrijk is. Het gaat om de bevrijding van de ziel. 
 
In het Boedisme geloven ze dat wanneer je sterft, je opnieuw geboren kan worden in een ander lichaam. Het hangt af van wat je doet in je leven of in je vorig leven. En wanneer je verlicht bent zoals Boedha  kan je niet meer geboren worden.

Een Joodse begrafenis is heel sober. De dode is altijd gekleed in een wit katoenen kleed en word in een eenvoudige kist gelegd met een zwart doek erover. Ze worden altijd begraven en nooit gecremeerd.  De Joden geloven dat ze terug levend zullen worden als er vrede in de wereld komt.

De Christenen hebben als opgave te leven naar Jezus’ voorbeeld. Ze geloven dat wanneer ze een goed leven lijden ze verzoend worden met God en een eeuwig leven zullen lijden.

Ook moslims geloven niet in het definitieve einde van het leven.  Ze geloven ook in het leven na de dood. Ze zien het leven op aarde maar als een voorlopig bestaan dat zich moet voorbereiden op het leven na de dood.


Muziekfragment: Concrete angel - Martina McBride 

                                         
She walks to school with the lunch she packed
Nobody knows what she’s holdin’ back
Wearin’ the same dress she wore yesterday
She hides the bruises with linen and lace

The teacher wonders but she doesn’t ask
It’s hard to see the pain behind the mask
Bearing the burden of a secret storm
Sometimes she wishes she was never born

Through the wind and the rain
She stands hard as a stone
In a world that she can’t rise above
But her dreams give her wings
And she flies to a place where she’s loved
Concrete angel

Somebody cries in the middle of the night
The neighbors hear, but they turn out the lights
A fragile soul caught in the hands of fate
When morning comes it’ll be too late

[Repeat Chorus]

A statue stands in a shaded place
An angel girl with an upturned face
A name is written on a polished rock
A broken heart that the world forgot

[Repeat Chorus]

Het liedje gaat over kindermishandeling. Je ziet in de muziekvideo dat het meisje wordt mishandeld door haar moeder ze draagt steeds dezelfde kleren en staat vol blauwe plekken. De leerkracht stelt zich vragen maar ze zegt niets. Het meisje overleefd de mishandeling uiteindelijk niet . Voor mij is er in dit liedje zeker leven na de dood omdat  haar dromen geven het meisje vleugels en ze vliegt naar een plek waar ze geliefd is . Na haar dood begint ze een nieuw leven vol liefde en geluk. Ik vind dit liedje enorm aangrijpend,  kinderen verdienen een liefdevol leven. Geen liefde vol pijn en angst.

De film: Buitenspel

 

De film Buitenspel gaat over een jongen Gilles die profvoetballer wil worden en ervan droomt om als Rode Duivel in het Koning Boudewijnstadion te spelen. Gilles’ vader steunt hem door dik en dun.  De papa van Gilles is zijn beste vriend, zijn trouwste supporter en zijn persoonlijke trainer. Maar plotseling sterft zijn papa. Gilles’ wereld stort in elkaar.  Gilles gelooft niet dat zijn vader dood is in zijn gedachten steunt zijn papa hem nog steeds. Zijn papa leeft verder in zijn gedachten. Iedereen verwerkt zijn verdriet op zijn eigen manier.

 

Welk fragment van de film heeft je sterk aangegrepen? Waarom? 

Het moment dat hij zijn papa zag nadat hij stierf omdat dat een aangrijpend fragment was. Gilles geloofde dat zijn papa nog steeds bij hem was. Hoewel dat hij al dood was

 

Op welke manier reageren de personages op het lijden waarmee ze  geconfronteerd worden? 

Gilles aanvaardt niet dat zijn papa dood is. De andere leden van het gezin rouwen om de plotse dood van de papa en aanvaarden dat ze zonder hem verder moeten met hun leven. De mama start een nieuwe relatie en Gilles kan dat niet aanvaarden. Hij wil niet dat iemand anders de plaats van zijn papa inneemt.

Drie scènes uit de film die je hebben aangesproken (positief of negatief).

Eerste scéne: Gilles is aan het voetballen met zijn ploeg. Hij maakt een goal. Een tweede doelpunt wordt echter afgekeurd door een duwfout van Gilles. De papa wordt woest en krijgt een hartaanval. Gilles ziet plots zijn papa liggen naast het veld. Zijn wereld stort in. Ik vond deze scéne heel aangrijpend. Ik werd boos bij de overdreven reactie van de papa bij de beslissing van de scheidsrechter. Ik werd ook verdrietig toen Gilles zijn papa plots zag liggen naast het veld.

De tweede scéne: Gilles moet naar een psycholoog omdat hij zegt dat zijn papa nog leeft. Tijdens een gesprek vraagt de psycholoog  of het niet zou kunnen dat zijn papa niet in het echt maar  in zijn gedachten nog leeft. Ik had bij deze scéne een dubbel gevoel: enerzijds vond ik het triestig omdat men Gilles niet wou geloven en anderzijds begreep ik de psycholoog dat hij Gilles de realiteit onder ogen wou laten zien.  Ik voelde daar een zeker spanning.

De derde scéne: Gilles was zijn traptechniek aan het oefenen tegen een muur. Hij probeert zijn linker voet beter te oefenen zoals zijn papa het altijd gezegd had. Hij voelt zich triestig omdat hij niet meer mag voetballen door zijn pijnlijke knie. Plots ziet hij zijn papa. Gilles maakt zich boos. Ik voelde me verward omdat ik enerzijds triestig was omdat Gilles zich triestig voelde en anderzijds opgelucht omdat hij er niet meer alleen voor stond.

 

Omdat  er in mijn  directe omgeving nog niemand gestorven is, heb ik daar ook weinig ervaring mee. Ik vind het wel belangrijk dat iemand gesteund wordt door iemand uit zijn directe omgeving. En dat iedereen de tijd krijgt om lijden te verwerken op zijn eigen manier.

De regisseur trachtte een film te maken over hoe verschillende mensen uit eenzelfde gezin omgaan met het overlijden van een familielid. Ik herken de verschillende manieren die in de film voorkomen. En respecteer ieders manier van rouwen. Het lijkt mij evident dat iedereen de kans krijgt omdat op zijn manier te doen.  

 

 

 

 

 Gedicht: Voor een dag van morgen - Hans Andreus                                           

 

Voor een dag van morgen  

Wanneer ik morgen doodga,
vertel dan aan de bomen
hoeveel ik van je hield.
Vertel het aan de wind,
die in de bomen klimt
of uit de takken valt,
hoeveel ik van je hield.
Vertel het aan een kind,
dat jong genoeg is om het te begrijpen.
Vertel het aan een dier, misschien alleen door het aan te kijken.
Vertel het aan de huizen van steen,
vertel het aan de stad,
hoe lief ik je had.

Maar zeg het aan geen mens.
Ze zouden je niet geloven.
Ze zouden niet willen geloven dat
alleen maar een man alleen maar een vrouw
dat een mens een mens zo liefhad
als ik jou.

Hans Andreus

De herinnering is het belangrijkste wat er is. Ik geloof erin dat iemand pas echt dood is als je die persoon vergeten bent. Als die persoon er in je gedachten niet meer is dan is hij er echt niet meer.  Je merkt dat het gedicht is geschreven voor Hans Andreus zijn geliefde vrouw.  'Wanneer ik morgen doodga'  is volgens mij een zin die iedereen aangrijpt.
Het is iets waar iedereen in zijn leven mee geconfronteerd wordt. Deze zin zet me aan het denken. Wat als ik morgen doodga? Wat als ik nu zou weten dat ik er morgen niet meer ben?  Het feit dat je beseft dat je morgen kan dood gaan is geen prettige gedachte. Ik kan me niet inbeelden dat dit me ooit zal overkomen. En wat als het me wel overkomt, wat zou ik dan doen? Zou ik net zoals de dichter mijn liefde voor iemand op de eerste plaats stellen? Dat zijn vragen waar ik altijd over zal kunnen blijven nadenken en waar ik nooit volledig uit zal raken.  Ik denk dat ik de mensen die ik graag zie wel op de eerste plaats zou stellen. Ik zou hen net als Hans Andreus willen laten weten hoe graag ik hen zie. Ik vind het mooi hoe Hans Andreus beschrijft dat het aan geen mens verteld mag worden hoe graag hij zijn geliefde vrouw zag. Als ik tegen iemand zeg dat ik die persoon graag zie vraag ik me af of die persoon wel beseft hoe graag ik hem echt zie. Ik heb het gevoel dat niemand beter dan mezelf kan begrijpen hoe graag ik iemand zie.  









De film: Oscar et la dame rose

 

 

Oscar is tien jaar en is ongeneeselijk ziek, hij heeft kanker.  Zoals je in de trailer zag, weten de dokters geen raad en durven zijn ouders niet zeggen dat hij zal sterven. Oscar wil niet meer praten met de dokters en zijn ouders. Hij wil enkel nog tegen 'Madame Rose' de worstelaarster / pizzabezorgster praten.  Madame Rose bezoekt twaalf dagen Oscar en draait hierbij iedere dag één kaart om. Deze kaart bevat tien levensjaren en wanneer hij bij zijn laatste twaalfde kaart is, is hij 120 jaar en heeft hij een heel leven beleefd. In deze twaalf dagen schrijft Oscar brieven aan God en bevestigd Madame Rose deze aan een ballon en laat deze opstijgen naar de hemel. In deze brieven schrijft Oscar zijn gevoelens, zijn gedachten... zo weten de dokters meer .

 

Welk fragment van de film heeft je sterk aangegrepen? Waarom? 

Ik vond het erg aangrijpend om te zien hoe Oscar zijn ouders het zo moeilijk hadden om met hun verdriet om te gaan.  Oscar zijn ouders gaan hem afstandelijk en anders gaan behandelen omdat hij ziek is. Ik vind dat je in zo een situatie in de eerste plaats aan je kind moet denken en vooral eerlijk moet zijn. Ik vind het erg dat niemand Oscar durft te vertellen waar hij aan toe is. Ik vind het heel belangrijk dat een kind in zo een situatie weet waar het opstaat.

 

Op welke manier reageren de personages op het lijden waarmee ze  geconfronteerd worden? 

Zijn ouders zijn heel afstandelijk en doen anders tegenover Oscar. Ze weten niet hoe ze met hun verdriet moeten omgaan. Als ze dan toch de moed bijeen geraapt hebben om Oscar te bezoeken, kijken ze hem heel angstig aan en zeggen ze dat ze hem graag zien.  Ze durven Oscar niet te vertellen dat hij zal sterven.
Madame Rose is de enigste persoon waar Oscar mee wil praten. Madame Rose is heel eerlijk tegenover Oscar. Ze doet heel normaal over de zaak. Doodgaan hoort nu eenmaal bij het leven.  Madame Rose zorgt ervoor dat Oscar zijn laatste 10 dagen de mooiste dagen van zijn leven zijn.
Om zijn laatste dagen heel bijzonder te maken verzint Madame Rose een spel zodat hij elke dag 10jaar ouder zou worden. Oscar leeft zich zodanig in dat hij jaren telt in plaats van uren, en alles wat er gebeurt interpreteert hij op de leeftijd van dat moment. Op het einde van elke dag schrijft Oscar een brief naar God waarin hij zijn gedachten en gevoelens uit om ook zo met zijn eigen lijden om te gaan.

 

Muziekfragment : Regina Spektor

 

Ik vind dit een mooi liedje, en het is waar. Als alles goed gaat dan lachen we wel eens met God en zeggen we dat we niet in God geloven. Soms maken we Hem zelf belachelijk. Maar als er iets tegen gaat dan bidden sommige mensen tot God, branden ze kaarsjes en zoeken ze steun. Het is inderdaad zo dat sommige mensen aan God denken als het minder goed gaat. Maar het hoeft niet slecht te gaan om steun te zoeken bij God. Ik vind het wel mooi dat sommige mensen veel steun vinden bij God. Ik vind het ook leuk als mijn mama een kaarsje brand als ik een moeilijk examen moet maken. Het geeft een goed gevoel als er iemand is die je steunt.

 

Afscheid van een pasgeboren leven
 http://www.tvzorg.be/v/afscheid-van-pasgeboren-leven/

 
Ik vind dit een heel aangrijpend filmpje maar ook heel mooi. Ik ben er even stil van geworden.  Ik heb veel respect voor Ine, ik vind mooi dat ze de kracht vind bij God om zoveel mensen te helpen in hun rouwproces.  Het is tenslotte iets dat eigenlijk iedereen kan overkomen. Het moet echt verschrikkelijk zijn. Ik weet niet of ik het zou kunnen om mijn dood pasgeboren kindje te laten dopen. Ik denk dat het dan dubbel zo moeilijk is om het los te laten. Het is je kind en het zal altijd je kind blijven dus ik kan mij ook wel voorstellen dat het sommige mensen juist goed doet om zo afscheid te nemen van het kind. Ik vind het mooi dat Ine zoveel steun geeft en het doopsel in eigen handen neemt.  Ine is ook iemand die de ouders niet goed kent. Ik denk ook dat het inderdaad eens deugd  kan doen om je hart te luchten bij iemand anders. Ik weet niet of ik de job van Ine aan zou kunnen.  Maar het is wel goed dat Ine er is.





Omgaan met mensen die met lijden of sterven te maken krijgen

Omgaan met mensen die met lijden te maken krijgen is niet gemakkelijk. Sommige mensen weten dan helemaal niet wat te doen. Sommige mensen zeggen dan liever niets omdat ze denken iets verkeerd te zeggen. Maar voor mensen die met lijden te maken krijgen is het gewoon goed als je er bent. Gewoon er zijn om hen te laten weten dat ze er niet alleen voor staan. Luisteren naar hun verhaal, naar hun verdriet naar hun gevoelens gewoon luisteren zonder veel antwoorden te moeten geven geef je de mensen die met lijden of sterven te maken krijgen al heel veel steun.  Het is belangrijk dat de mensen niet alleen komen te staan met hun verdriet en dat ze blijven deelnemen aan het dagelijks leven. Dat ze niet alleen achterblijven. 

 
Nieuw: Een debat over leven en kinderen.
Euthanasie voor kinderen.
Artikel Euthanasie

Al dagenlang staat ons land in vuur en vlam over de inmiddels goedgekeurde euthanasiewet voor kinderen. Over onze schouder kijkt ook de rest van de wereld vragend toe. Logisch, want dit emotioneel zeer beladen onderwerp laat niemand onberoerd. De meningen lopen dan ook ver uit elkaar. Pro eist een menswaardig einde voor kinderen in schrijnende situaties, terwijl contra hier de ondergang van onze maatschappij in ziet. Zo provoceerde Monseigneur Léonard met de uitspraak “Jongeren mogen in ons land geen pintje bestellen, maar wel hun eigen dood.”, waarop De Gucht antwoordde dat de kardinaal ons niet moet leren hoe we met kinderen moeten omgaan.

Een ethische kwestie als deze verdient betere argumenten. Dezelfde problemen deden zich voor in 2002 toen de euthanasiewet voor meerderjarigen werd goedgekeurd. Hiervoor werden heel wat debatten gehouden en ook toen waren heel veel mensen tegen de veranderingen. Uiteindelijk werd er toch beslist dat mensen met ondraaglijke pijnen zelf moeten kunnen beslissen wanneer het genoeg is geweest. Met de euthanasiewet voor kinderen staan België en de rest van de wereld weer voor een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis.

Het is dan ook erg oppervlakkig om euthanasie enkel voor ouderen toe te staan. Op lijden staat helemaal geen leeftijd. Niet enkel volwassenen worden getroffen met ziekten als kanker en leukemie. Soms moeten ook kinderen die lijdensweg aflopen en dat is nu juist wat partijen als CD&V hun kiezers blijkbaar liever niet vertellen. Zij houden vast aan het argument dat wij als mens niet het recht hebben om te beslissen over leven en dood, maar het heeft ook geen zin om je ogen te sluiten voor de werkelijkheid. Enkel door de realiteit aan te pakken kunnen we iets veranderen aan de levens van heel veel kinderen.

Een grote groep mensen is nog altijd rotsvast overtuigd dat het beter is om te blijven vechten tot de laatste adem, maar zo mooi is het leven jammer genoeg niet. Sommige situaties maken deze optie gewoon onmogelijk en hebben wij als mens dan het recht om tegen een kind te zeggen dat het pijn moét lijden? Probeer een zeventienjarig slachtoffer van een fatale spierziekte maar duidelijk te maken dat hij wél een keuze had als hij één jaar ouder was geweest, dat hij enkel nog kan wachten tot één voor één de functies van zijn lichaam aftakelen. Dit zijn geen beslissingen die wij als buitenstaanders voor iemand anders mogen nemen. In zo een situatie kan enkel het slachtoffer en zijn omgeving kiezen wat de beste oplossing is.

Bovendien leven niet alleen de slachtoffers in een wereld vol pijn. We verplichten daarnaast hun ouders om soms jarenlang toe te kijken hoe hun kind beetje bij beetje aftakelt. We verplichten de ouders om machteloos aan de kant te blijven staan, terwijl er geen sprankeltje hoop meer is. Het enige wat hun kind nog wil, is waardig afscheid nemen en dan vinden wij het als maatschappij nog ziekelijk dat die ouders naar hun kind willen luisteren. We vinden het maar normaal dat een dokter die zowel het kind als de ouders wil helpen, daarvoor jarenlang gestraft moet worden.

Dat is nu juist wat deze wet kan veranderen. Er worden mogelijkheden gecreëerd. De ouders worden net als hun kinderen niet verplicht om er een einde aan te maken, maar er worden wel kansen gegeven waarover kan worden nagedacht en gepraat. Er wordt enkel voor een noodoplossing gezorgd voor mensen die niet meer geholpen kunnen worden. Het is niet omdat ons rechtssysteem beide wegen naast elkaar laat bestaan dat ze ook een weg kiest. Het enige wat wij als maatschappij hierdoor doen, is neutraal blijven. Er wordt voor openheid gezorgd waarbinnen de ouders, hun kinderen en de geschikte buitenstaanders naar de beste oplossing kunnen zoeken.

Daar tegenover wordt vaak gevreesd dat er misbruik zal worden gemaakt van deze wet. Dit argument is in werkelijkheid echter moeilijk te bevatten. Geen enkele ouder zegt zomaar: ”Laat mijn kind maar sterven.” en ook dokters staan hier zeker niet voor te springen. Geen van beide partijen zal ooit de keuze voor euthanasie maken als dit niet hoogstnodig is. Dit is geen keuze die je van dag op dag neemt en daarbij worden de ouders en hun kind ook geholpen. Aan euthanasie gaat een hele procedure van discussie en overweging vooraf. Ook dokters en psychologen treden bij om zeker te zijn dat er geen andere uitweg meer is.

Natuurlijk wordt hierbij vaak het punt aangehaald dat kinderen die keuze niet voor zichzelf kunnen maken. Wat daarbij wel wordt vergeten, is dat de meeste van die kinderen niet hetzelfde denken als andere kinderen. Door alles wat zij hebben meegemaakt, zijn de kinderen meestal erg volwassen. Ze kunnen doorgaans beter bevatten wat lijden en dood betekent dan vele volwassenen. Toch moeten we uiteraard niet vergeten dat we het over kinderen hebben. Zeker niet elk kind kan deze keuze voor zichzelf maken, maar daar is nu juist het hele team aan dokters en psychologen voor. Samen met de ouders overwegen zij alle mogelijke keuzes. Enkel als iedereen in dit overleg vindt dat het genoeg is geweest, moet die vraag ook kunnen beantwoord worden.

Alles bij elkaar is de euthanasiewet voor kinderen dus een duidelijke stap voorwaarts in ons rechtssysteem. De wet beslist niet in plaats van de slachtoffers wat ze moeten doen, maar geeft enkel de keuzes waarrond men samen de beste beslissing kan maken. Daarbij moet elke mogelijkheid overwogen worden, maar uiteindelijk blijft dit de keuze van het slachtoffer en zijn omgeving. Daarnaast zorgt de wet er ook voor dat zowel dokters als slachtoffers legaal een einde kunnen maken aan een ondragelijke situatie. Dit zal natuurlijk niet altijd zo evident zijn in de praktijk. Het is dan ook zeker dat de voorlopig vastgelegde tekst niet onveranderd zal blijven, maar enkel de toepassing ervan kan uitwijzen hoe die tekst verder zal evolueren.

Ik verwijs ook nog eens naar het artikel uit het tijdschrift Goed gevoel van juli 2014 waarin beschreven staat dat het aan de ene kant een troost is dat een moeder  na ondraaglijk lijden en een strijd van meer dan tien jaar tegen mondkanker gestorven is zoals zij dat zelf wilde.  En aan de andere kant blijft het mij een dubbel gevoel geven. Ik vind dat je echt zo lang mogelijk moet kiezen voor het 'leven' Vandaar dat ik ook tijdens de film "tot altijd" van regisseur Nic  Balthazar over een M.S-patiënt die jarenlang vocht om de euthanasiewetgeving in België mogelijk te maken toch heel ontroerd was door het lijden enerzijds en de vriendschap van de mensen rondom hem die zolang mogelijk kozen voor een menswaardig leven. Wat ook hoopgevend was in de film is de humor die de M.S patiënt er wist in te houden om zijn eigen pijn en lijden en dat van de mensen die hem graag zagen te verzachten. 


Nieuw: filmpje over kanker

 



Er zijn verschillende vormen van lijden. Ik was in dit filmpje ontroerd over de manier hoe een meisje haar broer troost door zelf haar haar af te knippen om haar broertje te helpen die zijn haar verloor door kanker. Ik vind het ongelooflijk hoe ze het lijden van haar broer en haar eigen verdriet een plaats  probeert te geven.

Nieuw:  De film:  La vita e bella

 

Deze zomervakantie werden we geconfronteerd met bijzonder veel lijden in de wereld.  Terwijl we dit jaar de grote oorlog die honderd jaar geleden plaats vond herdenken worden we overspoeld met negatieve berichtgevingen  uit Oekraine, de Gazastrook,  de aanslag  op het vliegtuig MH 17 met 300 doden als gevolg, de ramp met een Maleisisch vliegtuig AH5017, afslachtingen in  West-Afrika enz.  De kranten stonden vol  en er leek maar geen einde aan te komen... Ook op persoonlijk vlak was er tijdens deze zomermaanden in onze vriendenkring moreel lijden. Iemand kreeg als diagnose borstkanker, iemand pleegde zelfmoord. Ook dat doet pijn...
Er waren deze zomer eveneens natuurrampen die lijden veroorzaakten. Zo was er bijvoorbeeld een natuurramp met wateroverlast  in Pittem waardoor heel wat huizen zwaar beschadigd geraakten. Ik verwijs  naar het artikel in het laatste nieuws waarin 3 meisjes gezwoegd hebben om de buren te helpen bij de waterellende. Dergelijke solidariteit  zorgt dan wel voor de positieve kant van het verhaal. Door al deze gebeurtenissen zou een mens van minder zijn moed verliezen. Ook het artikel uit het Laatste nieuws over  een moeder die haar kind verloren was door een raketaanval in Gaza nog voor de geboorte greep me naar de keel.  Maar door het kijken naar de tragikomedie  :" La vita e bella"(Nederlands: Het leven is mooi" kon voor mij het lijden wat verzachten. Ik vond het ongelooflijk ontroerend hoe een Joodse vader en zijn 5 jarig zoontje in een Jodenkamp gescheiden werd van zijn vrouw. Door zijn zoontje mee te nemen in een fantasiewereld konden ze uiteindelijk overleven. De vader stelde het nazikamp voor als een wedstrijd die ze moesten proberen winnen.   Voor mij betekende dit dat een mens eigenlijk wel heel sterk kan zijn en hij  in staat is  om zelf de moeilijkste omstandigheden te overwinnen.